Τρόποι Αντιμετώπισης Μαθησιακών Δυσκολιών

Του Λιούλιου Θεόδωρου, δασκάλου Ειδικής Αγωγής.

Συνοπτικός οδηγός

Ο παρόν συνοπτικός οδηγός αποτελεί μια απόπειρα σταχυολόγησης των τρόπων αντιμετώπισης των μαθησιακών δυσκολιών όπως παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια των μαθημάτων στο Διδασκαλείο «Δ. Γληνός».  Απευθύνεται στον εκπαιδευτικό της τάξης που ασχολείται είτε άμεσα είτε έμμεσα με την αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών. Πρέπει να τονιστεί, ότι σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί έναν πλήρη οδηγό, αλλά μια καταγραφή τρόπων και μεθόδων μέσα από το τεράστιο εύρος που υπάρχουν διάσπαρτοι σε ένα μεγάλο αριθμό εγχειριδίων. Ευελπιστούμε, με τη συνεργασία πολλών ενδιαφερομένων, να εμπλουτιστεί όσο το δυνατόν περισσότερο ώστε να διευκολύνει το έργο του εκπαιδευτικού στη γρήγορη αναζήτηση και συνάμα ταχύτερη αντιμετώπιση τυχόν μαθησιακών δυσκολιών που προκύπτουν στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Ι. Βασικές Μέθοδοι Αντιμετώπισης Αναγνωστικών Προβλημάτων

1. Αναλυτικές Μέθοδοι: Χρησιμοποιούν ως αφετηρία λέξεις που απομονώνουν ένα γράμμα ή μία συλλαβή. Κατόπιν διδάσκεται με διάφορες τεχνικές μέχρι να κατακτηθεί

2. Τεχνική της γραφημικής ανάλυσης

α)    επιλογή ενός γράμματος (πχ α)
β)    επιλογή λέξεων που περιέχουν το γράμμα (πχ   αγόρι, άλογο, σάκα)
γ)    ολική προσέγγιση των λέξεων
δ)    επισήμανση του κοινού γράμματος των λέξεων
ε)    προσέγγιση του γράμματος με διάφορους τρόπους
στ)  εισαγωγή και ανάγνωση νέας λέξης  (πχ ανάσα)

3. Συλλαβικές Μέθοδοι. Μπορεί να είναι συνθετικές, αναλυτικές ή αναλυτικοσυνθετικές. Διδάσκουν συλλαβές και όχι μεμονωμένα γράμματα.
Πχ.

α) συλλαβές με όλα τα γράμματα
(οριζόντια  και κάθετα)

βα   βε   βη   βι   βυ   βο   βω   βου
γα   γε    γη   γι   γυ    γο   γω   γου
δα   δε    δη   δι   δυ   δο   δω   δυο      κλπ.

και  αντίστροφα

αβ   εβ   ηβ  ιβ  υβ   οβ  ωβ   ουβ      κλπ.

β) συλλαβές με διπλά σύμφωνα

μπα   μπε    μπη    μπι    μπυ    μπο    μπω    μπου
ντα    ντε     ντη     ντι     ντυ     ντο    ντω     ντου      κλπ.

και  αντίστροφα

αμπ    εμπ    ημπ    ιμπ    υμπ    ομπ     ωμπ    ουμπ    κλπ.

γ) δισύλλαβες – τρισύλλαβες –πολυσύλλαβες λέξεις τύπου σύμφωνο – φωνήεν

νερό                κότα                πόδι
καλάθι            ποτήρι             ψαλίδι
παράθυρο       ροδάκινο          παραμύθι

δ)  δισύλλαβες -τρισύλλαβες – πολυσύλλαβες λέξεις με διπλά γράμματα

πέτρα                 στόμα               λάσπη
κάστανο             τραπέζι              αστέρι
τραπεζάκι           σταματάω        σπανακόριζο

ε)  δισύλλαβες – τρισύλλαβες – πολυσύλλαβες  λέξεις με τα δίψηφα σύμφωνα   μπ,   ντ,   γκ,   γγ,   τσ,   τζ

μπάλα                κουμπί              λάμπα
μπαλόνι             καμπάνα           λαμπάδα
καλαμπόκι        καμπανάκι

στ)  δισύλλαβες, τρισύλλαβες, πολυσύλλαβες λέξεις με δίφθογγους

αυγό                   αυτί               σαύρα
πύραυλος           αυγοθήκη     ταυτότητα

ζ)  δισύλλαβες, τρισύλλαβες, πολυσύλλαβες λέξεις
με τρία σύμφωνα

κάστρο              δέντρο             μπροστά
σφραγίδα           αστραπή          σφυρίχτρα
στρατόπεδο       σιντριβάνι       κουδουνίστρα

4. Συνθετικές μέθοδοι. Ξεκινούν από τη διδασκαλία μεμονωμένων γραμμάτων, συνεχίζουν στις συλλαβές, κατόπιν στις λέξεις και ολοκληρώνουν με προτάσεις και κείμενα.

πχ  μέθοδος Orton-Gillingham

α) Διδασκαλία των ονομάτων και των ήχων των γραμμάτων

β) Πολυαισθητιριακή προσέγγιση για την αντιστοίχηση γραφημάτων και φωνημάτων

γ) Συστηματική διδασκαλία γραμμάτων – λέξεων – προτάσεων – κειμένων.


5. Ολικές Μέθοδοι.
Εισαγωγή του παιδιού στην ανάγνωση και γραφή με τρόπο ανάλογο του προφορικού λόγου. Στοχεύει στον επικοινωνιακό τρόπο προσέγγισης της γλώσσας.

Γενικά βήματα της μεθόδου:

α) Δημιουργία ευκαιριών για απόκτηση εμπειριών  (επίσκεψη στο γειτονικό πάρκο)
β) Συζητούν την εμπειρία τους και οργανώνουν κοινή αναφορά.
γ) Ο δάσκαλος γράφει την αναφορά στον πίνακα.
δ) Οι μαθητές διαβάζουν την αναφορά ομαδικά και ατομικά και την αντιγράφουν στα τετράδιά τους.
ε) Ο δάσκαλος βοηθάει στη γραφή και κάνει ευκαιριακή διδασκαλία στα φωνήματα και στα γραφήματα
στ) Δίνεται από την αρχή μεγάλη σημασία στην κατανόηση
ζ) Η αναφορά διαβάζεται από τα παιδιά με τη βοήθεια του δασκάλου και μαθαίνονται διάφορες λέξεις (στην αρχή κοινόχρηστες λέξεις και κατόπιν οικογένειες λέξεων)